مقدمه
صنعت بستهبندی در جهان، همواره در حال تحول و پیشرفت بوده است. از بستهبندیهای سنتی کاغذی و پلاستیکی گرفته تا نوآوریهای جدید در زمینه مواد زیستتخریبپذیر، مسیر این صنعت هر روز در جهت بهینهسازی، حفظ محیط زیست و ارتقای تجربه مشتری در حال تغییر است. امروزه بستهبندیهای بیرونبر تنها یک پوشش محافظتی برای محصولات نیست، بلکه به بخش قابل توجهی از برندینگ، بازاریابی و حتی تجربه مصرفکنندگان تبدیل شده است. در این مقاله، به بررسی مهمترین نوآوریها در این صنعت پرداخته و نقش ظروف و بشقابهای باگاس را در میان این تحولات عظیم بررسی خواهیم نمود. در ادامه با ما همراه باشید.
چالشهای صنعت بستهبندی و نیاز به نوآوری
در گذشته، بستهبندیها عمدتاً به عنوان یک وسیله محافظتی برای کالاها طراحی میشدند و انتظاری بیشتری از این ملزومات بیرونبر نمیرفت، اما امروزه انتظارات به مراتب بیشتری از آنها وجود دارد. از جمله چالشهایی که صنعت بستهبندی با آن روبهروست میتوان اشاره داشت به:
- حفظ محیط زیست: بستهبندیهای پلاستیکی سنتی یکی از عوامل اصلی آلودگی محیط زیست بودند و هنوز نیز میباشند. تولید و استفاده از بستهبندیهای پایدار از ضروریات دنیای مدرن است. چرا که اهمیت دادن و حفظ محیطزیست، در تمامی کشورها الزامی است. همانطور که احتمالاً اطلاع دارید، در این خصوص پژوهشهای فراوانی صورت گرفتهاست و بهعنوان یک اصل مهم پذیرفته گردیده است.
- افزایش رقابت در بازار: طراحیهای خلاقانه و جذاب میتوانند نقش مهمی در جلب نظر مشتریان داشته باشند. بر هیچکس پوشیده نیست که امروزه، مارکتینگ برای کسب و کارها از واجبات محسوب میشود.
- بهینهسازی هزینهها: کاهش هزینههای تولید و بستهبندی برای کسبوکارها حیاتی است. میتوان با اطمینان بسیار زیادی گفت که هیچ مدیری تمایل به هدر دادن منابع خود ندارد و تلاش میکند که آن را به صفر برساند. در ارتباط با این موضوع رشته عملی در دانشگاهها وجود دارد که به آن روشهای بهینهسازی گفته میشود و مرتبط به مهندسی صنایع میباشد. نکته بسیار مهم این است که در تمامی کشورهای پیشرفته جهان، به این متخصصان بهای فوقالعاده زیادی میدهند؛ پس قائدتاً علم بهینهسازی و اجرا نمودن آن، بسیار حائز اهمیت است.
- سهولت در حمل و نقل: بستهبندی باید سبک، مقاوم و کارآمد باشد تا هزینههای لجستیک و زنجیره تأمین کاهش یابد. این مسئله نیز مرتبط به بهینهسازی و مدیریت علمی بازمیگردد که در خصوص آن در گزینه قبلی بحث نمودیم.
نوآوریهای جدید در صنعت بستهبندی
با توجه به چالشهای ذکر شده، صنعت بستهبندی با تحولات زیادی همراه بوده است. برخی از این نوآوریها عبارتاند از:
۱. استفاده از مواد زیستتخریبپذیر
یکی از مهمترین تغییرات در صنعت بستهبندی، روی آوردن به مواد زیستتخریبپذیر است. موادی مانند الیاف بامبو، نشاسته ذرت، قارچ، فیبرهای طبیعی و باگاس (تفاله نیشکر) جایگزین پلاستیکهای یکبارمصرف شدهاند. این مواد پس از استفاده بهسرعت تجزیه شده و تأثیرات مخرب بر محیط زیست را شدیداً کاهش میدهند.
۲. طراحیهای نوآورانه و هوشمند
امروزه بستهبندیهای هوشمند که شامل فناوریهای دیجیتال مانند کدهای QR، برچسبهای نانو و سیستمهای تشخیص تازگی محصول هستند، در حال گسترشاند. این نوع بستهبندیها به مشتریان امکان میدهند اطلاعات بیشتری در مورد محصول دریافت کنند و از کیفیت آن مطمئن شوند.
۳. بستهبندیهای چندبارمصرف و بازیافتی
بسیاری از برندها به سمت تولید بستهبندیهایی حرکت کردهاند که میتوانند مجدداً استفاده شوند یا پس از مصرف به چرخه تولید بازگردند. به عنوان مثال، برخی از بطریهای نوشیدنی از مواد ۱۰۰ درصد بازیافتی تولید میشوند که در نوع خود بسیار ویژه هستند.
۴. استفاده از فناوری نانو در بستهبندی
فناوری نانو در بستهبندیهای مواد غذایی و دارویی نقش بزرگی ایفا میکند. این فناوری باعث افزایش عمر مفید محصولات و جلوگیری از فساد زودرس آنها میشود. بستهبندیهای نانو همچنین دارای خواص ضدباکتریایی هستند که محصولات را از آلودگی حفظ میکنند. این محصولات نمونه بارز استفاده از علم روز برای بهبود امکانات و راحتی بیشتر مردم میباشد.
ظروف و بشقابهای باگاس یا زیستی؛ جایگزینی پایدار برای بستهبندیهای سنتی
یکی از مهمترین نوآوریهایی در صنعت بستهبندی انجام شده و به آن در مباحث قبلی پرداخته شد، استفاده از باگاس در تولید ظروف و بشقابهای یکبارمصرف است. باگاس، تفاله نیشکر است که پس از استخراج شکر باقی میماند و بهعنوان یک ماده اولیه برای تولید بستهبندیهای پایدار مورد استفاده قرار میگیرد. این ظروف که به نام بایوپک در ایران شناخته میشوند، ویژگیهای خاصی دارند که آنها را به انتخابی بسیار مناسب برای خریداران و صاحبان بیزنس تبدیل کرده است:
- زیستتخریبپذیر بودن: ظروف بایوپک در مدت کوتاهی در طبیعت تجزیه میشوند و هیچگونه آلودگی زیستمحیطی ایجاد نمیکنند. اینگونه عنوان میشود که در طی 90 روز، هیچ اثری از آنها در طبیعت باقی نخواهد ماند.
- مقاومت در برابر گرما و رطوبت: این ظروف برخلاف ظروف کاغذی یا برخی از پلاستیکها، در برابر دمای بالا و مایعات مقاوم هستند و میتوانند برای سرو غذاهای گرم و سرد مورد استفاده قرار گیرند. این محصولات حتی قابلیت استفاده در فریزر و ماکروفر را، بدون ایجاد هرگونه مسئلهای دارند. به طور کلی، از لحاظ مقاومت دمایی بسیار قابل اطمینان هستند.
- بدون مواد شیمیایی مضر: ظروف باگاس فاقد مواد مضر مانند BPA هستند که در برخی از پلاستیکها وجود دارد. طبق تحقیقات دانشمندان مربوطه، این مواد شیمیایی برای انسان بسیار مضر هستند و از عوامل اصلی بیماریهای خطرناکی مانند سرطان شناخته میشوند.
- کاهش وابستگی به پلاستیک: استفاده از این ظروف میتواند مصرف پلاستیکهای یکبارمصرف را به میزان چشمگیری کاهش دهد. این کاهش باعث استفاده کمتر از نفت که جزئی از منابع تجدیدناپذیر هستند میشوند و تأثیرات مثبتی برای اقتصاد کشورها، از جمله کشور ایران که درآمد زیادی از فروش نفت دارد، میگذارد. البته این مورد فواید دیگری را نیز دارا میباشد که به آن موارد اشارهای نمیکنیم.
بستهبندیهای پایدار و تأثیر آنها بر کسبوکارها
برندهایی که از بستهبندیهای نوآورانه و پایدار استفاده میکنند، در بازار رقابتی امروزه برتری محسوسی دارند. برخی از مزایای فراوان استفاده از بستهبندیهای پایدار برای کسبوکارهای مربوطه عبارتاند از:
افزایش اعتبار برند:
مصرفکنندگان امروزی به برندهایی که مسئولیتپذیری محیطی دارند، اعتماد بیشتری میکنند و برای مشتریان دلنشینتر هستند و باعث تمایل بیشتر افراد برای خرید از اینگونه برندها میشود.
افزایش فروش:
بسیاری از مشتریان حاضرند برای محصولاتی که بستهبندیهای سازگار با محیط زیست دارند، هزینه بیشتری بپردازند. چرا که باعث ایجاد حس بهتری در افراد میشود و امروزه تمامی مردم، تمایل دارند تا برای کسب حسهای دلخواهشان حتی هزینه نیز بپردازند.
کاهش هزینههای بلندمدت:
بستهبندیهای بازیافتی و پایدار ممکن است در ابتدا گرانتر به نظر بیایند، اما در بلندمدت هزینههای تولید و مدیریت زباله را کاهش میدهند و باعث ایجاد فواید معنوی و مادی بسیاری میگردند.
نتیجهگیری
صنعت بستهبندیهای تغذیه در حال تغییرات بنیادین است و نوآوریهای جدید به سمت پایداری، بهینهسازی هزینهها و بهبود تجربه مشتری هدایت میشوند. ظروف و بشقابهای باگاس یا همان بایوپک، نمونهای از این نوآوریها هستند که نهتنها از محیط زیست محافظت میکنند، بلکه میتوانند تجربهای بهتر و سالمتر را برای مصرفکنندگان را نیز فراهم آورند. با توجه به اینکه مشتریان و قوانین محیطزیستی به سمت استفاده از مواد پایدار سوق پیدا کردهاند، استفاده از بستهبندیهای نوآورانه میتواند آیندهای روشن را برای صنعت بستهبندی رقم بزند. شما میتوانید شاهد انواع بستهبندیهای بایوپک و بشقابهای متنوع بایوپک باشید.